fanfon: Pre lici na orla koji se zakuco kljunom u stenu dok je leteo nego na normalnog orla:)

Djordje Perovic: Sta uradise sa ocilima??

Novi srpski grb bez uticaja nemačke heraldike

I. Kranjčević | 23. 11. 2010. - 13:33h | Komentara: 305
Vlada Srbije je na sednici 11. novembra usvojila redizajnirani grb Srbije, koji je posle 120 godina prvi put u skladu sa srpskim heraldičkim pravilima i Zakonom o izgledu i upotrebi grba, zastave i himne.


Novi grb Srbije (levo) i stari, pod uticajem nemačke heraldike (desno)
Prvo rešenje datira iz 1882. godine, kada je Srbija proglašena kraljevinom. Po odluci kralja Milana Obrenovića na štit je postavljen beli dvoglavi orao spuštenih krila iz Srednjeg veka kome je na grudima umetnuti štit kneževine, čuveni krst sa četiri ocila, a između nogu dva zlatna krina, takođe naše obeležje iz Srednjeg veka. Tako se, u simboličkom smislu, novovekovna Srbija konačno povezala sa srednjovekovnom.


Štit je postavljen u vladarski paviljon, vrstu plašta koji se može koristiti za državne ili kraljevske grbove. Iznad štita i paviljona je postavljena moderna evropska kruna, kao simbol stare državnosti. Rad na grafičkom izgledu grba tada je poveren Austrijancu Ernstu Kralu koji je uradio moderno grafičko rešenje, ali pod velikim uticajem moćne nemačke heraldike, i nimalo nije u duhu naših istorijskih primera.

Zbog burne istorije, grb se menjao, a jedno vreme nije ni bio u upotrebi i tek 2004. godine je preporukom Narodne skupštine vraćen jedini pravi srpski grb, onaj iz 1882. Posle usvajanja Zakona 2009. godine, Vlada Srbije je poverila “redizajn” grba našem poznatom heraldičaru profesoru Ljubodragu Grujiću da u saradnji sa predsednikom Srpskog heraldičkog društva „Beli Orao“ Dragomirom Acovićem i komisijom isprave nedostatke na grbu da bi konačno mogao da bude u skladu sa Zakonom.


Najznačajnije promene na grbu
1. Orao je sada nacrtan da liči na prirodnog orla
2. Ocila su dobila karakteristični oblik ćiriličnog S
3. Pera na orlu su jasnija sa manje detalja
4. Jezik orla je sada u duhu srpske heraldike
5. Noge orla su imale neorlovska pera koja se nisu spuštala do kandži
6. Krinovi su sada usklađeni sa našim istorijskim primerima
7. Zlatne rese na paviljonu su predstavljene pocepane
8. Kruna iznad štita ranije je bila presečena na pola, što je simbolički loše za suverenitet države


- Zadatak je bio vrlo odgovoran, bilo je potrebno ispraviti laiku nevidljive greške akumulirane u proteklih 120 godina na grafičkom izgledu grba, a pri tom se držati jasnog opisa grba u Zakonu kao i naših istorijskih primera. Redizajn orla je bio najizazovnija i najkontraverznija stavka na kom smo radili dva meseca. Usvojeno rešenje orla je inspirisano domaćim grafičkim rešenjima iz prve Jugoslavije i modernim rešenjima Srpskog Heraldičkog Društva u poslednjih dvadeset godina - kaže za “Blic online” Ljubodrag Grujić, profesor, heraldičar, potpredsednik društva srpskih grbonosaca “Miloš Obilić” i član više heraldičkih udruženja u zemlji i inostranstvu.

Kralj Aleksandar Karađorđević imao je imao preko grudi istetoviranog velikog krunisanog orla, kao sa pruskih plemićkih grbova.


Ono o čemu se do sada samo spekulisalo otkrio je đakon Nenad Jovanović prikupljajući materijal za knjigu “Grbovi, zastave i himne u istoriji Srbije”, u kojoj je prvi put i objavljena fotografija kraljeve tetovaže.

“Malo je poznato da je viteški kralj ujedinitelj imao prilično veliku tetovažu izrađenu preko čitavih grudi”, kaže đakon Jovanović.

Prikazivala je jednoglavog orla široko raširenih krila, s mačem u jednoj i šarom u drugoj kandži. Orao je krunisan heraldičkom krunom, nalik na krunu Svetog rimskog carstva nemačke nacije. Naša heraldička nauka se ovim pitanjem nije bavila i verujem da će naredna istraživanja dati verodostojan odgovor.

Jovanović kaže da je upotreba ovakvog heraldičkog znaka bez presedana kod jednog srpskog vladara.

“Posebno ako imamo u vidu da su upravo Karađorđevići vodili slavan i pobedonosni rat koji je značio i kraj nemačkog carstva i silazak doma Hoencolerna sa nemačkog prestola”, objašnjava Jovanović.

Moguće objašnjenje ove tetovaže pojedini heraldičari vide u rodbinskim odnosima pruske vladarske kuće sa Karađorđevićima.

“Supruga kralja Aleksandra, naša kraljica Marija, bila je rumunska princeza iz doma Hoencolern-Zigmaringena”, kaže Jovanović.

Sekretar Društva srpskih grbonosaca “Miloš Obilić” Marko Dražić podseća da drevne korene ovog simbola.

“U drevnoj grčkom politeizmu, još od sedmog veka pre Hrista, vrhovni bog je bio Zevs. Vladao je na prestolu na vrhu Olimpa sa svežnjem munja u levoj, i skiptrom, na kome je stajao orao, u desnoj ruci. I njegov rimski pandan, Jupiter, imao je vernog saveznika u jednoglavom orlu, koji je postao simbol rimske države i elitnih legija”, podseća Dražić.

On ističe da se i pored Konstantinovog stega, u Romejskom carstvu u početku koristio jednoglavi orao, kao simbol stare rimske državne vlasti.

“U hrišćanskoj teologiji orao je simbol svetog Jovana Bogoslova i predstavlja duhovne visine do kojih se vinuo ovaj pisac Jevanđelja i Apokalipse. Njegovu predstavu možemo videti i na stubovima crkve Svetog Marka u Beogradu”, zaključuje Dražić.

I ubica kralja Aleksandra, bugarski terorista Vladimir Černozemski, imao je tetovažu ispod miške - lobanju sa ukrštenim butnim kostima i inicijale VMRO, odnosno organizacije koja je, za račun ustaškog pokreta, organizovala i izvela atentat na prvog jugoslovenskog kralja.

Početkom 20. veka tetoviranje je bilo veoma popularno među kraljevskim porodicama.

Ruskog cara Nikolaja Drugog Romanova tetovirao je japanski majstor. Poznato je da je i austrougarski prestolonaslednik Ferdinand imao veliku tetovažu sa zmijama na grudima.

Nalazi sa autopsije, posle atenatata 1914, pokazali su da je jedan od metaka koje je ispalio Gavrilo Princip, a koji je usmrtio princa, prošao tačno kroz glavu zmije.